مسیر توسعه برای «هوشی مین»، پدر موسس ویتنام، واضح بود. یکی از اظهارات تکراری او این بود: «برای بهره برداری 10 ساله باید درخت بکاریم. برای بهره برداری 100 ساله باید مردم را رشد دهیم». اما با وجود اینکه ویتنام سال هاست که رشد اقتصادی سریعی داشته، رشد ناخالص داخلی به ازای هر شخص این کشور هنوز تنها 3 هزار و 760 دلار است؛ رقمی که از رقم معادل همتایان منطقه ای آن، یعنی مالزی و تایلند، کمتر است و به سختی می تواند تغذیه مناسبی را در اختیار شخص متوسط ویتنامی قرار دهد. با این وجود، هوشی مین در نقل قول بالا داشت به یک ضرب المثل چینی در مدح مزایای آموزش اشاره می کرد و در این زمینه مردم ویتنام نمی توانند شکایت های زیادی داشته باشند.

بچه های ویتنامی یکی از بهترین سیستم های تحصیلی در جهان را تجربه می کنند که این موضوع در عملکرد درخشان آن ها در ارزیابی های بین المللی روخوانی، ریاضی و علوم بازتاب داشته. داده های اخیر «بانک جهانی» نشان می دهند که میانگین نمره های یادگیری دانش آموزان ویتنامی نه تنها از نمره های همتایان مالزیایی و تایلندی خود بالاتر است، بلکه از نمره های دانش آموزان بریتانیایی و کانادایی نیز پیشی گرفته که این دو کشور آخر بیش از 6 برابر ثروتمندتر از ویتنام هستند. حتی در خود ویتنام هم نمره های دانش آموزان آن حد از نابرابری که در جاهای دیگر بین پسران و دختران و منطقه های متفاوت دیده می شود را نشان نمی دهند.

تمایل یک کودک به یادگیری نتیجه چندین عامل است که خیلی از آن ها از پدر و مادر او و محیطی که در آن بزرگ می شود، نشات می گیرند. اما این امر برای توضیح عملکرد درخشان ویتنام کافی نیست. راز متمایز آن در کلاس درس نهفته است: کودکان در این کشور، به خصوص در سال های اولیه، چیزهای بیشتری را در مدرسه یاد می گیرند.

در یک مطالعه که در سال 2020 منتشر شد، «Abhijeet Singh» از «دانشکده اقتصاد استکهلم»، بازدهی بیشتر مدارس ویتنام را با بررسی داده ها از آزمون های یکسانی که دانش آموزان اتیوپیایی، هندی، پرویی و ویتنامی در آن شرکت کرده بودند، اندازه گیری کرد. او نشان داد که کودکان ویتنامی بین سال های پنجم تا هشتم از بقیه جلو می زنند. یک سال آموزش بیشتر در ویتنام باعث می شود که احتمال اینکه کودکی بتواند یک ضرب ساده را حل کند، 21 درصد بیشتر شود؛ در هند این افزایش 6 درصد است.

مدرسه های ویتنامی، بر خلاف مدرسه های کشورهای فقیر، به مروز زمان ارتقا پیدا کرده اند. مطالعه ای که در سال 2022 توسط محققان در «مرکز توسعه جهانی»، اندیشکده ای در واشنگتن دی سی، چاپ شد، یافت که در 56 کشور از 87 کشور در حال توسعه، کیفیت آموزش از دهه 1960 شروع به افت کرده بود (جدول را ببینید). ویتنام یکی از معدود کشورهایی است که مدارس در آن بطور پیوسته بر خلاف این روند حرکت کرده اند.

اصلی ترین دلیل این موضوع، سطح معلمان ویتنام است. نه تنها آن ها صلاحیت بیشتری دارند، بلکه در آموزش هم بهینه تر هستند. یک مطالعه که دانش آموزان هندی و ویتنامی را مقایسه کرده بود، بیشتر تفاوت در نمره ها در آزمون های ریاضی را به اختلاف سطح کیفیت آموزش نسبت می دهد.

دلیل عملکرد خوب معلمان ویتنامی، مدیریت مناسب آن هاست. آن ها به صورت متناوب آموزش می بینند و آزادی این را دارند که کلاس های خود را درگیرکننده و تعاملی تر کنند. برای مواجهه با نابرابری، آن هایی که به نواحی دوردست اعزام می شوند، حقوق بیشتری دریافت می کنند. مهم تر از همه، ارزیابی معلمان بر اساس عملکرد دانش آموزان شان است. آن هایی که عملکرد شاگردان شان خوب است، عنوان های «آموزگار نمونه» معتبری را در قالب جایزه دریافت می کنند.

علاوه بر این تشویق ها، یک تنبیه بزرگ وجود دارد که آن تهدید به مشکل خوردن با حزب کمونیست حکمران است. تشکیلات حزب نسبت به آموزش وسواس دارد. این موضوع خود را در سطح مدارس نیز نشان می دهد چون خیلی از معلم ها از اعضای حزب هستند.

این وسواس اثرهای مفید دیگری نیز دارد. استان ها مستلزم هستند تا 20 درصد از بودجه شان را خرج آموزش کنند؛ امری که به برابری منطقه ای کمک کرده. اینکه حزب چنین توجه نزدیک و شدیدی دارد، باعث می شود که برای بروزرسانی برنامه های درسی و استانداردهای آموزشی، سیاست ها اصلاح شوند. «Ngo Quang Vinh»، یک متصدی بخش اجتماعی در «بانک توسعه آسیایی»، می گوید که خانواده های ویتنامی بخاطر کنفسیوس گرایی نهادینه آموزش به آن متعهد هستند. او می گوید که حتی پدر و مادرهای کم بضاعت تر هم برای کلاس خصوصی هزینه می کنند. در شهرها خیلی از آن ها به دنبال معلم هایی هستند که عنوان های «آموزگار نمونه» دارند.

همه این موارد به پاداش های فوق العاده ای منجر شده اند. با ارتقا مدارس، اقتصاد ویتنام نیز ارتقا یافته. اما « Phung Duc Tung»، رئیس «موسسه تحقیقات توسعه Mekong» که اندیشکده ای در هانوی است، می گوید که این رشد، سیستم آموزشی را دارد می آزماید. شرکت ها هرچه بیشتر کارکنانی را می خواهند که مهارت های پیشرفته ای مثل مدیریت تیم دارند؛ چیزهایی که دانش آموزان ویتنامی آموزش نمی بینند. این رشد همچنین باعث شده که مهاجران به شهرها رو بیاورند و بار اضافه ای بر دوش مدارس شهری باشند. معلمان هرچه بیشتری دارند آموزش را برای کار در مشاغل پر درآمدتر بخش خصوصی ترک می کنند. دولت برای مطمئن شدن از اینکه ویتنام درجه یک باقی می ماند، باید با این روندها دست و پنجه نرم کند. همانطور که هوشی مین به مردم یادآوی می کرد، پرورش نیازمند توجه همیشگی است.

 

 

منبع: وبسایت The Economist