مراسم پرش از روی گاوهای قبیله هامار (اتیوپی)
تاریخچه کوتاهی از قبیله هامار
«قبیله هامار» (Hamar Tribe) یک اجتماع اوموتی در جنوب غربی اتیوپی است. این قبیله ریشه در رودخانه «اومو» (Omo) در منطقه جنوب اومو با دهکده هایی در «تورمی» (Turmi) و «دیمکا» (Dimeka) دارد و حدود 0.1 درصد از جمعیت اتیوپی را تشکیل می دهد. مردمان هامار بیشتر چوپان های مسلمانی هستند که در اردوگاه هایی متشکل از چند خانواده زندگی می کنند و عمدتا به جمع آوری عسل و گاوداری مشغول هستند. گله های گاو شب ها به مرکز یک دایره آورده می شوند تا در ساعات اولیه روز بعدی دوباره چرا کنند. این کار نسل هاست که سنت قبیله هامار بوده است. هامار فرهنگ جالبی دارد که در آن عقیده ای به مالکیت فردی زمین وجود ندارد؛ زمین های این قبیله مثل میوه های موجود در آن در اختیار هر کدام از اعضای آن می تواند قرار بگیرد.
مراسم پرش از روی گاوهای قبیله هامار
«مراسم پرش از روی گاوهای قبیله هامار» (Hamar tribe bull jumping ceremony) پایان «آیین گذار» (rite of passage) 3 روزه ای برای پسرهای جوانی است که در مرحله مرد شدن هستند. بیشتر قبیله های اطراف دره اومو در این مراسم حضور پیدا می کنند تا شجاعت این پسران را ببینند. شرکت کننده باید بر ترسش غلبه کند و از پس این وظیفه بربیاید تا مرد لحاظ شود. گذر از این آیین به یک پسر جوان اجازه می دهد تا صاحب گاو شود، ازدواج کند و فرزند به دنیا بیاورد و بزرگ کند. مراسم پرش از روی گاوها معمولا در اکتبر یا نوامبر انجام می شود و مستلزم 4 بار دویدن از روی پشت 7 تا 10 گاو عقیم بدون افتادن است. طبق سنت بزرگترین فرزند یک خانواده در ابتدا باید این آیین گذار را سپری کند و پدر خانواده آماده بودن او را تعیین می کند. پسرهای 5 سال به بالا می توانند در این مراسم با کمک اعضای قبیله شرکت کنند.
وقتی پدر تصمیم می گیرد که پسرش آماده است، او چوب کوچکی به نام «Boko» را به او می دهد. پسر این چوب را به دخترانی که در مسیر می بیند، می دهد تا آن ها با 3 بار بوسیدنش، متبرکش کنند و به او چوب را پس دهند. بعد از این اتفاق، او به خانه همه خویشاوندانش می رود و با ارائه Boko، آن ها را به مراسم دعوت می کند. زمان بندی مراسم به پدر و مادر پسر جوان بستگی دارد که این تصمیم بر اساس زمان مورد نیاز برای آماده سازی ضیافت غذا گرفته می شود؛ امری که معمولا بعد از فصل برداشت صورت می پذیرد. مهمانان تکه ای از پوست درخت را با تعدادی گره یا یک طناب پیچ خورده بعنوان دعوتنامه دریافت می کنند تا تعداد روز باقی مانده تا شروع مراسم را بدانند. دعوت شده ها تکه ای از پوست یا طناب را هر روز می برند تا حساب روزهای باقی مانده دست شان بماند.
تدارکات مراسم پرش از روی گاوها
قبل از اینکه مرد جوان از روی گاوها بپرد، او باید آیین گذار عجیبی را پشت سر بگذارد: بخشی از سر او تراشیده و بدنش با ماسه مالیده می شود تا گناهانش شسته شوند. پشکل هم بر او مالیده می شود تا قدرتمند شود و تکه هایی از پوست درخت دور بدنش برای محافظت روحانی از او بسته می شوند. بر گاوها هم پشکل مالیده می شود تا لیز شوند؛ معمولا بین 7 تا 10 گاو عقیم بعنوان نمایندگان زنان و بچه های قبیله هم ردیف می گردند. اگر شرکت کننده معلول جسمی یا نابینا باشد، دیگران در پشت سر گذاشتن این مراسم به او کمک می کنند تا با سپری کردن آن بتواند ازدواج کند و گله گاوی را برای خود دست و پا کند. جهیزیه عروس معمولا حدود 36 بز و 20 گاو است. یک نوشیدنی محلی با سورگوم به حضار داده می شود. زنان هامار که لباس های سنتی خود را می پوشند، برای رقصیدن بر پاهای خود زنگ می بندند و شیپورهای خود را به صدا درمی آورند.
تبدیل شدن پسر به مرد
با نزدیک شدن غروب آفتاب، زمان شروع مراسم فرا می رسد و طبق سنت، شرکت کننده قبل از پریدن معمولا برهنه می شود. با پیچیدن صدای بلند زنگ ها و شیپورها در فضا، پسر معمولا 4 یا 5 بار از روی گاوها می گذرد تا چابکی، شجاعت و قدرت خود را نشان دهد. او در صورت موفقیت پیش بزرگان قبیله و «Maza» (پسران جوان مجردی که به تازگی مراسم را طی کرده اند)، می رود تا تبرک شود، سرش تراشیده شود و جایگاه Maza را دریافت کند. اما اگر پسر جوان در پرش از روی گاوها موفق نباشد و بیشتر از 4 بار بیفتد، یک سال دیگر باید صبر کند تا دوباره بتواند در این مراسم شرکت کند. پایان موفقیت آمیز این آیین با قرار دادن پوست حیوان روی گردن شرکت کننده همزمان با تشویق و صدای شیپور همراه خواهد بود. خویشاوندان و همسایه ها سپس بجای دیگری می روند و تا ساعات اولیه روز بعدی به رقص و شادی مشغول می شوند.
نقش زنان هامار
بعد از ظهر پرش، زنان و دختران جوان در قالب بخشی از این آیین شلاق می خورند. زنان جسور این منطقه با مهره های تزئینی رنگارنگ، جواهرات آهنی براق و خالکوبی های متعدد بدن شان شناخته می شوند. این فرایند جالب توجه و در عین حال بی رحمانه ای است. زنان از مردان می خواهند که به کمرشان شلاق بزنند؛ موضوعی که به زخمی شدن پوست آن ها منتهی می شود. مردم هامار باور دارند که هرچقدر درد این اتفاق بیشتر باشد، زنان اطاعت و وفاداری بیشتری را به Maza نشان می دهند و زخم هایشان نمادی از وفاداری است که Maza در عوض به اون نشان خواهد داد. تفکر پشت این رویداد این است که دختران در آینده ممکن است به کمک این مردان جوان نیاز داشته باشند و با نشان دادن زخم هایشان، او را موظف به یاری رسانی خواهند کرد. مراسم پرش از روی گاوها با چندین روز ضیافت، رقص های پرش به همراه نوشیدنی سورگوم دار و قهوه به پایان می رسد؛ مواردی که پدر و مادر شرکت کننده در اختیار مهمانان قرار می دهد. شما بعنوان یک بازدیدکننده می توانید هر تعداد که بخواهید، بدون پرداخت هیچ هزینه ای، از این مراسم عکس بیاندازید. مراسم پرش از گاوهای هامار روش فوق العاده ای برای تجربه دست اول یک فرهنگ جدید است.