کوه کلیمانجارو (تانزانیا)
«کلیمانجارو» (Kilimanjaro) که یک توده کوهی آتش فشانی در شمال شرقی تانزانیا است، در نزدیکی مرز این کشور با کنیا قرار دارد. «کیبو» (Kibo)، مخروط مرکزی آن، 5895 متر ارتفاع دارد و مرتفع ترین نقطه در تمام آفریقاست. کلیمانجارو در فاصله حدودا 160 کیلومتری در شرق «سیستم کافت شرقی آفریقا» (East African Rift System) و تقریبا 225 کیلومتری در جنوب نایروبی واقع است. این توده کوه حدود 80 کیلومتر به شرق و غرب بسط پیدا کرده و متشکل از 3 آتشفشان خاموش اصلی است: کیبو (مرکز)، ماونزی (شرق) و شیرا (غرب). کیبو که جوانترین و مرتفع ترین این آتش فشان هاست، شکل یک مخروط و دهانه آتش فشانی نوعی را حفظ کرده و با یک زین 11 کیلومتری در ارتفاع حدودا 4500 متری به «ماونزی» (Mawensi) پیوند خورده. ماونزی که 5149 متر ارتفاع دارد، هسته قدیمی تر یک قله پیشین است. یال «شیرا» (Shira) با ارتفاع 3962 متری خود، باقی مانده دهانه پیشینی می باشد.
کلیمانجارو در پایین زین به دشت های زیر خود مثل یک آتش فشان نوعی انحنا پیدا می کند و شیب دار می شود؛ این دشت ها 1000 متر از سطح دریا ارتفاع دارند. گنبد برفی خیره کننده کیبو حاوی یک «کاسه آتش فشانی» (caldera) در سمت جنوبی خود است که 2 کیلومتر عرض و 300 متر عمق دارد. مخروط درونی آن نشان دهنده فعالیت های آتش فشانی پس مانده است. مخروط ماونزی به شدت فرسوده، تیز و پرشیب است و توسط ژرف دره هایی در شرق و غربش شکاف خورده. تنها کیبو توانسته تا یک کلاهک یخی دائمی را حفظ کند. ماونزی دارای قطعه های یخی نیمه دائمی و برف فصلی قابل توجهی است. این کوه و جنگل های اطرافش در اوایل قرن بیستم یک ذخیره گاه شکار نامیده شدند. «پارک ملی کلیمانجارو» (Kilimanjaro National Park) در سال 1973 بنا نهاده شد تا از کوه بالای دارمرز به همراه 6 گذرگاه جنگلی محافظت کند که با شیب رو به پایین از کمربند جنگل کوهستانی می گذرند. این پارک در سال 1987 بعنوان یک میراث جهانی یونسکو انتخاب شد.
کلیمانجارو دارای زنجیره ای از منطقه های پوشش گیاهی متشکل از (از پایه تا قله) درختچه زار نیمه خشک فلات اطراف، دامنه های جنوبی کشت شده توده کوه، جنگل ابری متراکم، تپه ماهور، بیابان مرتفع، خز و گلسنگ است. جنگل های دامنه های جنوبی و نواحی اطراف خانه فیل ها، بوفالوها و گاوهای کوهی هستند. پستانداران کوچکتری که در این جنگل ها سکونت می کنند، شامل میمون های شست بریده سیاه و سفید، میمون های آبی، کل های بیشه و آهوچه ها می شوند. این جنگل ها میزبان پرندگان گوناگون فراوان از جمله سار ابوت هم هستند؛ پرنده ای که بسیار نادر است.
دو مبلغ مذهبی آلمانی به نام های «Johannes Rebmann» و «Johann Ludwig Krapf» در سال 1848 به این منطقه رسیدند و با سازندهای کلیمانجارو آشنا شدند. البته اروپایی ها خبر وجود کوه های برف پوشیده با فاصله بسیار کم از خط استوا را تا بیش از یک دهه بعد از این اتفاق باور نکردند. «Hans Meyer»، جغرافیدان آلمانی، و «Ludwig Purtscheller»، کوهنورد اتریشی، اولین کسانی بودند که در سال 1889 به قله کیبو رسیدند. منطقه کلیمانجارو یکی از پیشروترین مناطق تانزانیا در زمینه تولید «قهوه ملایم» (mild coffee)، جو، گندم و شکر است. از دیگر محصولات این منطقه می توان به سیسال، ذرت، لوبیا، موز، آکاسیا، پنبه، «گاو چشم» (pyrethrum) و سیب زمینی اشاره کرد. شهر «موشی» (Moshi) در پای کلیمانجارو، محل صعود و مرکز تجاری اصلی این کوه می باشد. از آنجایی که با تجهیزات کوهنوردی می توان به قله کیبو صعود کرد، سالانه هزاران کوهنورد صعود به آن را امتحان می کنند.
نمونه ای از یک برنامه سفر صعود به قله کلیمانجارو
مسیر «Machame» که به مسیر «Whiskey» هم معروف است، یکی از محبوب ترین مسیرها برای رسیدن به قله کلیمانجارو می باشد. Machame علاوه بر نرخ صعود موفق فوق العاده، زمان کافی برای «هم هوایی» (acclimatization) را هم در اختیارتان قرار می دهد. این مسیر که در جنوب غربی کلیمانجارو شروع می شود، شما را از فلات شیرا می گذراند و پس از گذر از اردوگاه غار شیرا، درنهایت به مسیرهای شیرا و «Lemosho» می رسد. چشم انداز این مسیر خیره کننده است.
نزدیک ترین فرودگاه به کوه کلیمانجارو، فرودگاه بین المللی کلیمانجاروست که پس از ورود به آن و برای استفاده از این مسیر، باید به دروازه Machame بروید که نقطه شروع این مسیر است. مسیر اولیه شما را از یک جنگل بارانی متراکم می گذراند؛ جنگلی که جای خود را به تپه ماهور می دهد. چند روز بعدی صرف گذر از اردوگاه های Machame و شیرا می شود تا اینکه به اردوگاه Barranco برسید. برای رفتن از این اردوگاه به اردوگاه Barafu باید از دیوار Barranco بالا بروید که با توجه به شیب بالایش، یک ماجراجویی واقعی خواهد بود. در مسیر دامنه های واریزه ای بالاخره به اردوگاه می رسید تا فردا صعود نهایی به قله کلیمانجارو را شروع کنید.
صبح زود از برف و یخ بالا می روید و با گذر از ناحیه تماشایی «Stella Point» به «قله Uhuru» می رسید که روی مخروط آتش فشانی کیبو قرار دارد. این قله نماهایی استثنایی از قله های همسایه را در اختیارتان قرار می دهد. پس از کمی استراحت در اینجا و لذت بردن از چشم انداز اطراف به اردوگاه Mweka و در نهایت به دروازه Mweka می رسید. بدین شکل سفر کوهنوردی شما پایان می یابد. در ادامه این مطلب می توانید جزئیات روز به روز این نمونه برنامه سفر صعود به قله کلیمانجارو را مطالعه کنید.
روز اول: دروازه Machame (ارتفاع 1790 متر) به اردوگاه Machame (ارتفاع 3010 متر)
پس از حضور در دروازه Machame و انجام تشریفات پارک، صعود را آغاز می کنید. این مسیر از جنگل بارانی متراکمی می گذرد و از آنجایی که مسیر آنچنان پیموده شده ای نیست، می توانید انتظار رشد بیش از حد گیاهان و زمین مرطوب و گلی را داشته باشید.
- مسافت پوشش داده شده: 10.8 کیلومتر | زمان: 6 ساعت
روز دوم: اردوگاه Machame (ارتفاع 3010 متر) به اردوگاه شیرا (ارتفاع 3845 متر)
با ادامه مسیر در جنگل، به فلات شیرا می رسید تا چشم انداز تماشایی کوه را ببینید. اگر به پشت سرتان نگاه کنید، می توانید کوه مرو را ببینید که بر فراز شهر آروشا در فاصله دوری قرار دارد.
- مسافت پوشش داده شده: 4 کیلومتر | زمان: 5 ساعت
روز سوم: غار شیرا (ارتفاع 3845 متر) به اردوگاه Barranco (ارتفاع 3960 متر)
با عبور از یک تپه ماهور مرتفع به سمت جنوب غربی کلیمانجارو می رسید. بعد از گذر از «برج گدازه» (Lava Tower) و آخرین بخش از شکاف Western Breach درنهایت به اردوگاه مدنظر می رسید. باقی روز را صرف هم هوایی خواهید کرد.
- مسافت پوشش داده شده: 10.8 کیلومتر | زمان: 8 ساعت
روز چهارم: اردوگاه Barranco (ارتفاع 3960 متر) به اردوگاه Barafu (ارتفاع 4640 متر)
از دیوار Barranco بالا می روید و با گذر از زیر یخچال های طبیعی Heim و Kersten به سمت دره Karanga حرکت می کنید که آخرین توقفگاه برای تهیه آب تازه قبل از رسیدن به قله است. با حرکت روی دامنه های واریزه ای به اردوگاه Barafu می رسید.
- مسافت پوشش داده شده: 5 کیلومتر | زمان: 8 ساعت
روز پنجم: اردوگاه Barafu (ارتفاع 4640 متر) به قله Uhuru (ارتفاع 5895 متر) و پایین رفتن برای رسیدن به ارودگاه Mweka (ارتفاع 3100 متر)
صبح بسیار زود صعود از دامنه واریزه ای را به مدت 4 تا 5 ساعت انجام می دهید تا در طلوع آفتاب به دهانه Stella Point (ارتفاع 5739 متر) برسید. با 1 ساعت کوهنوردی دیگر به قله Uhuru می رسید تا از نماهای خارق العاده اش لذت ببرید. پس از آن پایین می روید تا برای صبحانه به اردوگاه Baradu برسید. با پایین رفتن بیشتر و رسیدن به ارودگاه Mweka بالاخره می توانید استراحتی که لیاقتش دارید را تجربه کنید.
- مسافت پوشش داده شده: 16.4 کیلومتر | زمان: 13 تا 15 ساعت
روز ششم: ارودگاه Mweka (ارتفاع 3100 متر) به دروازه Mweka (ارتفاع 1630 متر)
با گذر از جنگل بارانی به دروازه Mweka می رسید که در آنجا با دریافت گواهینامه صعود خود، سفر خود را به پایان می رسانید.
- مسافت پوشش داده شده: 9.1 کیلومتر | زمان: 3 ساعت