بارسلونا | باشگاه فوتبال | فوتبال | مفاخر اسپانیا | قسمت اول

«باشگاه فوتبال بارسلونا» (FC Barcelona) قبل از اینکه این ورزش را با سبک بازی تیکی تاکا تغییر دهد، به نوع بازی دوست داشتنی و بسیار تماشایی خود معروف بوده است. این باشگاه طی تاریخچه طولانی و شدیدا موفق خود 27 لالیگا، 31 کوپا دل ری و 5 لیگ قهرمانان اروپا را بدست آورده است. بارسلونا از زمان تاسیس خود یکی از نمادهای اصلی کاتالونیا و فرهنگ آن بوده است که این موضوع را در شعار آن می توان دید: «فراتر از یک باشگاه» (Més que un club). بارسلونا برخلاف رئال مادرید که تنها در فوتبال و بسکتبال قدرتمند است، در ورزش های دیگری مثل فوتسال، هندبال و هاکی داخل سالن مردان به علاوه طیفی از ورزش های گوناگون زنان هم حرف های زیادی برای گفتن دارد. در این سلسله مقالات ابتدا به معرفی تاریخچه این باشگاه فوتبال می پردازیم و سپس شما را با ورزشگاه آن، «نیوکمپ» (Camp Nou)، آشنا می کنیم. در پایان هم از امکانات پیشرفته ای که این باشگاه در اختیار بازیکنان خود قرار می دهد، صحبت خواهیم کرد.

 

تاریخچه

«خوان گمپر» بعنوان یکی از پیشگامان فوتبال در سال 1899 تصمیم گرفت که یک باشگاه فوتبال را تاسیس کند. بعد از اینکه 11 مشتاق دیگر به تبلیغ روزنامه ای او پاسخ دادند، این رویا به واقعیت تبدیل شد و بارسلونا به وجود آمد. این باشگاه جدید مسیر خود را با موفقیت شروع کرد؛ بعد از شکست در فینال اولین جام حذفی اسپانیا در سال 1902 مقابل باشگاه فوتبال «بیزکایا» (Bizcaya) یا «اتلتیک بیلبائو» امروزی، بارسلونا تا سال 1928 توانست تا 8 بار در این رقابت ها به قهرمانی برسد. البته آن ها در «مسابقات قهرمانی فوتبال کاتالونیا» (Campionat de Catalunya) هم بسیار موفق بودند که یک رقابت منطقه ای بود.

 

اولین عصر طلایی و پایان ناگهانی آن

اولین عصر طلایی باشگاه بارسلونا در دهه 1920 رخ داد. بارسلونا در این دوران با گل های فراوان «پائولینو آلکانترا» بر مسابقات قهرمانی فوتبال کاتالونیا و جام حذفی اسپانیا سلطه داشت. بارسا اولین فصل لالیگا در سال 1929 را قهرمان شد، اما بعد از آن به دلیل کشمکش های سیاسی اسپانیا دوران رو به زوالی را تجربه کرد. این درگیری ها انقدر بالا گرفتند که به جنگ داخلی اسپانیا و رژیم ژنرال فرانکو منجر شدند. خوان گمپر بخاطر مسائل سیاسی از این کشور دیپورت شد و بدین شکل ریاست او بر باشگاه در سال 1925 پایان یافت؛ او چندین سال بعد خودکشی کرد و از دنیا رفت. پس از گمپر، «جوزپ سانیول» ریاست بارسلونا را بر عهده گرفت. او یک سیاستمدار چپ گرا بود و به همین خاطر توسط رژیم فرانکو در سال 1936 ترور شد. در این دوره بارسلونا مجبور شد که رنگ های کاتالان را از لوگوی خود حذف کند. با این وجود دو دهه بعدی برای این باشگاه با موفقیت همراه بودند. این باشگاه از سال 1942 تا 1957 توانست 5 لالیگا و 5 کوپا دل ری را ببرد. این تیم در سال 1957 نیوکپ را بعنوان ورزشگاه و سپس «هلنیو هررا» را به عنوان مربی خود انتخاب کرد. بارسلونا با رهبری برنده توپ طلا، «لوییس سوارز میرامونتس»، در سه سال بعدی دوبار قهرمان لیگ و یکبار قهرمان جام حذفی شد.

 

بدترین دهه

بارسلونا با وجود اینکه با تبدیل شدن به اولین تیمی که رئال مادرید را در جام اروپا شکست می دهد، نام خود را در تاریخ این جام ثبت کرد، دهه 1960 ناامیدکننده ای را گذراند. رئال مادرید با «دی استفانو» در دوران اوجش رقیب بشدت قدرتمندی بود و بارسلونا بدون ستاره پیشین خود، «لاسلو کوبالا»، تنها توانست در این دهه 2 کوپا دل ری ببرد که این موضوع در سال های بعدی هم ادامه دار بود. «یوهان کرایف» هلندی در سال 1973 به بارسلونا ملحق شد و این تیم را به قهرمانی در لالیگای 1974 رساند؛ موفقیتی که به مدت 10 سال دور از دسترس این باشگاه بود. البته بارسلونا با قهرمانی بعدی خود در لیگ باز 10 سال دیگر فاصله داشت تا با مربیگری «تری ونبلز» دوباره قهرمان لالیگا شود. البته این باشگاه در قهرمانی جام های حذفی قهار بود و توانست که در این دوره 4 کوپا دل ری و 2 جام در جام اروپا را ببرد.

 

تاثیر کرایف

کرایف در سال 1979 تصمیم گرفت تا یک آکادمی فوتبال مثل «آکادمی جوانان آژاکس» را برای بارسلونا تاسیس کند. پیشنهاد او در نهایت مورد قبول واقع شد و یک ساختمان قدیمی به نام «لا ماسیا» (La Masia) به مرکز آکادمی بارسلونا تبدیل گشت. در سال های پس از این اتفاق، لا ماسیا به تحسین برانگیزترین آکادمی فوتبال جهان تبدیل شد؛ سازمانی که هم بخاطر نظام سلسله مراتبی و هم ستاره هایی که پرورش داده شناخته می شود. فهرست ستاره های لا ماسیا شامل «پپ گواردیولا»، «سسک فابرگاس»، «جرارد پیکه»، «لیونل مسی» و ستاره درخشان این روزهای بارسلونا، «لامین یامال»، می گردد.

در سال 1988 کرایف در قامت سرمربی به بارسلونا بازگشت. او با جمع آوری یک تیم رویایی توانایی خود در شناسایی استعدادهای فوتبالی را نشان داد و در تیم خود بازیکنان داخلی مثل گواردیولا و «تکسیکی بگیریستین» را با ستاره های بین المللی مثل «میکل لادروپ»، «روماریو» و «هریستو استویچکوف» ترکیب کرد. فلسلفه فوتبالی کرایف نقطه آغازین سیستم تیکی تاکایی بود که در دهه های بعدی توسط بارسلونا بکار گرفته شد. این باشگاه تحت نظر کرایف 4 بار پشت سر هم قهرمان لالیگا شد و همچنین موفق شد تا 2 کوپا دل ری، 1 جام در جام اروپا و اولین جام اروپای خود را ببرد.

کرایف علاوه بر همه دستاوردهایش در بارسلونا، در این باشگاه را روی دیگر بزرگان هلندی هم باز کرد. بارسلونا با به خدمت گرفتن ستاره هایی مثل «رونالد کومان»، «پاتریک کلایورت» و «جووانی فن برونکهورست» از این کشور در دهه های 1990 و 2000، ارتباط فوق العاده خود با هلندی ها را به خوبی نشان داد. البته این تاثیر تنها در زمینه بازیکنان نبود و پس از خداحافظی کرایف از این باشگاه در سال 1996، لوئیس فن خال هدایت آن را عهده دار شد. این مربی هم با 2 قهرمانی در لالیگا و کوپا دل ری و 1 قهرمانی در جام در جام اروپا قبل از قرن بیست و یکم، دوران موفقی را سپری کرد.

 

عصر سلطه ای جدید

از دست دادن لوئیس فیگو و ملحق شدن او به کهکشانی های مادرید در سال 2000 ضربه سختی را به بارسا و جاه طلبی هایش وارد کرد. در اوایل دهه 2000 بارسلونا شاهد تغییرات زیادی در کارکنان باشگاه بود، اما تا ورود یک هلندی دیگر به نام «فرانک ریکارد» در سال 2005 اوضاع بهتر نشد. او مثل سرمربیان پیشین هموطن خود با ترکیب خریدهای بین المللی مانند «رونالدینیو» و بازیکنان آینده دار اسپانیایی مثل «کارلوس پویول»، «ژاوی» و «آندرس اینیستا» تیم خود را بست. بارسلونا با هدایت ریکارد دو بار قهرمان لالیگا و یکبار قهرمان لیگ قهرمانان اروپا شد.

پپ گواردیولا که پیشتر هدایت تیم B بارسلونا را بر عهده داشت، در سال 2008 سرمربی تیم اصلی باشگاه شد. او که خود یکی از محصولات لا ماسیا بود، اهمیت این آکادمی و پتانسیل آن را به خوبی درک می کرد. روش مربیگری او بیشتر روی تیکی تاکا تمرکز داشت؛ سبکی که علاقه کرایف به پاس های سریع و حرکت مداوم را با حفظ مالکیت توپ تحت هر شرایطی ترکیب می کرد. این تاکتیک علاوه بر این موضوع، یارگیری منطقه ای را به سیستم سنتی یارگیری ترکیب‌محور ترجیح می داد. سبک انقلابی تیکی تاکا برای بارسلونا موفقیت های بسیاری را به همراه داشت. گواردیولا در 4 سال سرمربیگری خود، بارسلونا را به قدرتمندترین تیم جهان تبدیل کرد. این باشگاه که رهبری آن را جدیدترین نابغه لا ماسیا، لیونل مسی، بر عهده داشت، با نابودی رقبایش موفق به کسب 3 لالیگا، 2 کوپا دل ری و 2 لیگ قهرمانان اروپا بین سال های 2008 تا 2012 شد. البته بارسلونا بعد از گواردیولا هم فرمول بازی خود را حفظ کرد و با استفاده از آن توانست تا 2 لالیگا، 1 کوپا دل ری و 1 لیگ قهرمانان دیگر را هم ببرد.

 

جنجال اسپانسری

پیراهن آبی اناری بارسلونا سال ها بدون لوگوی هیچ اسپانسری بود و تنها نام یونیسف را یدک می کشید. اما این باشگاه در سال 2010 با «بنیاد قطر» یک قرارداد 30 میلیون یورویی برای سال های 2011 تا 2015 بست. با توجه به سابقه اسپانسری بارسلونا، این یک تصمیم جنجال برانگیز بود. نقض حقوق بشر توسط قطر باعث شده بود تا خیلی از هواداران بارسلونا مخالف این اقدام باشند، اما در نهایت این مخالفت ها تاثیری نداشتند و بارسایی ها اولین لباس اسپانسرشده خود را پوشیدند. در حال حاضر تیم های اروپایی زیادی از حمایت مالی کشورهای خاورمیانه ای بهره می برند و از این نظر شاید بتوان بارسلونا را باشگاهی پیشرو حساب کرد.

 

لوگو

لوگوی فعلی باشگاه فوتبال بارسلونا در سال 1910 طراحی شده بود که تا آن سال لوگویی الماس‌شکل روی پیراهن این باشگاه قرار داشت. لوگوی پیشین بارسلونا شاهد تاجی بالای سپر، مشابه لوگوی امروزی رئال مادرید، بود. یکی از بازیکنان سابق باشگاه به نام «کارلس کامامالا» لوگوی جدید در سال 1910 را طراحی کرد. با اینکه لوگوی کامامالا طی سالیان گذشته چندین بار اصلاح شده، طراحی آن همچنان شباهت بسیاری به نسخه اولیه اش دارد. پرچم قرمز و سفید سمت چپ لوگو در واقع پرچم انگلیس است چون انگلیس و کاتالونیا قدیس حامی مشترکی دارند. پرچم زرد و قرمز سمت راست هم پرچم کاتالونیاست.