بزرگترین فروشگاه های بزرگ جهان
امروزه خرید تنها فعالیتی برای رفع نیازها نیست، بلکه با احداث «فروشگاه های بزرگ» (shopping malls) به تجربه خوشایندی تبدیل شده است. فروشگاه های بزرگ فروشگاه های زیادی را زیر یک سقف گرد هم می آورند و تجربه خرید راحتی را در اختیار مشتریان قرار می دهند. فروشگاه های بزرگ که نه تنها به مرکز خرید خرید، بلکه به مراکز معاشرت و سرگرمی تبدیل شده اند، در حال حاضر جز جدایی ناپذیر زندگی شهری شهرهای مدرن هستند.
تاریخچه فروشگاه های بزرگ
ریشه های فروشگاه های بزرگ به بازارهای کهن برمی گردد که در آن ها مردم از کشاورزان، صنعتگران و تاجران جنس می خریدند. این بازارهای کهن جاهایی بودند که مردم در آن ها می توانستند نیازهای ابتدایی خود را رفع کنند. با ظهور بازارهای سرپوشیده در قرون وسطی، مفهوم مراکز تجاری و اجتماعی توسعه یافت. اولین بازار بزرگ کاملا سرپوشیده «ساوتدیل سنتر» (Southdale Center) بود که در سال 1956 توسط «ویکتور گروئن» در ایالت مینسوتای آمریکا طراحی شده بود. افتتاح این مرکز خرید توجه بسیاری از افراد را به آن جلب کرد و به ساخت فروشگاه های بزرگ جدید سرعت بخشید.
به لطف ساوتدیل سنتر فروشگاه های بزرگ دیگر تنها جاهایی برای خرید کالاهای ضروری نیستند و امکانات فراوان دیگری هم دارند. در سال های گذشته مراکز خرید در مقیاس بزرگ در شهرهای متفاوت در سرتاسر جهان ساخته شده اند. این مجتمع های بسیار بزرگ، از نیازهای روزانه گرفته تا تجملات گوناگون، پاسخگوی خواسته های متفاوت مشتریان هستند. امروزه فروشگاه های بزرگ به سرعت در مکان های مختلف ساخته می شوند و دورنماهای شهری را با معماری خود متحول می کنند. در ادامه این مطلب با بزرگترین مراکز خرید جهان آشنا می شویم.
1. ایران مال | سال افتتاح: 2018 | مساحت: 1950 هزار متر مربع | مکان: تهران، ایران
بزرگترین فروشگاه بزرگ جهان، «ایران مال» (Iran Mall)، در نزدیکی دریاچه چیتگر تهران واقع است. این تعبیر مدرن از معماری ایرانی-اسلامی شامل گنبدها، طاق ها و تزئینات سنتی می شود. ایران مال که بازتاب دهنده میراث فرهنگی غنی ایران از یک طرف و پاسخگویی به نیازهای مدرن از طرف دیگر است، طیفی از فعالیت ها علاوه بر خرید را در خود جا داده است؛ از جمله هنر، فرهنگ، ورزش و گردشگری. این پروژه پنج ساله 18 درصد از فضای خود را به اماکن فرهنگی، 31 درصد را به بخش های عمومی و تفریحی، 24 درصد را به بخش های تجاری، 19 درصد را به پارکینگ و 5 درصد را به یک هتل اختصاص داده است.
ایران مال علاوه برا فروشگاه های مختلف، پیشرفته ترین سینمای ایران، یک میدان هاکی روی یخ، یکی از پیچیده ترین فواره های موزیکال جهان، یک تالار کنسرت مدرن و مجموعه ای از رستوران ها و کافه ها را هم در خود جا داده است. فضای این مرکز خرید با پنچره های بزرگ و سقف های شیشه ای که برای ورود نور طبیعی به فضای داخلی آن طراحی شده اند، سرزنده و پرطراوت است. این فروشگاه بسیار بزرگ عامل مهمی در رشد و توسعه اقتصادی کشور ایران هم است.
2. دبی مال | سال افتتاح: 2008 | مساحت: 1200 هزار متر مربع | مکان: دبی، امارات متحده عربی
«دبی مال» (Dubai Mall) در کشور امارات که توسط شرکت سنگاپوری «DP Architects» طراحی شده است، دومین فروشگاه بزرگ جهان می باشد. این فروشگاه بزرگ چهار طبقه در کنار بزرگترین برج جهان، «برج خلیفه»، قرار دارد و به همین دلیل گردشگران زیادی را به خود جذب می کند. دبی مال اوج مدرنیته و تجملات در حوزه فروشگاه های بزرگ است و با میزبانی از یکی از بزرگترین آکواریوم های جهان، بزرگترین آبنبات فروشی جهان، یک میدان اسکیت روی یخ، یک پارک تم دار سرپوشیده بسیار بزرگ به نام «سگا ریپابلیک» (SEGA Republic)، یک هتل لوکس 5 ستاره، مجموعه ای از رستوران ها و کافه ها و بیش از 1200 فروشگاه، مکان فوق العاده ای برای خرید و تفریح است.
بزرگترین فواره کرئوگرافیشده جهان به نام «آبنمای دبی» را هم در این فروشگاه بزرگ شاهد هستیم. نمای بیرونی دبی مال با الگوهایی از صورت های فلکی بی پایانی تزئین شده که منبع الهام آن ها نقش مایه های غنی فرهنگ عربی می باشد. فضای درونی این مرکز خرید با مواد اولیه مجللی مثل مرمر، موزائیک و کریستال تزئین شده تا بازدیدکنندگان از زیبایی بصری آن لذت ببرند. این سازه که در آن طراحی مدرن، تجملات و تنوع فرهنگی با یکدیگر ترکیب شده اند، به 8 منطقه متمایز تقسیم می شود و هر بازدیدکننده به راحتی می تواند به بخش موردنظر خود برسد.
3. اونیوز مال | سال افتتاح: 2007 | مساحت: 1200 هزار متر مربع | مکان: کویت
«اونیوز مال» (The Avenues Mall) با بیش از 1100 فروشگاه در کویت مانند موارد قبلی در خاورمیانه قرار دارد. این فروشگاه بزرگ با ترکیب معماری های مدرن و عربی توانسته تا جوی سنتی را با ظاهری مدرن ایجاد کند. اونیوز مال در سال 2013 توسط «شورای بین المللی مراکز خرید» (ICSC) بعنوان بهترین مرکز خرید در دسته توسعه و طراحی خاورمیانه و آفریقای شمالی انتخاب شده و جایزه طلایی آن را کسب کرده بود. این فروشگاه بزرگ 12 منطقه متفاوت دارد که هر کدام خدمات خاصی را ارائه می دهند. پارکینگ چندطبقه اونیوز مال می تواند 13 هزار خودرو را در خود جا دهد.
4. آیاوآی سیتی مال | سال افتتاح: 2014 | مساحت: 820 هزار و 887 متر مربع | مکان: پوتراجایا، مالزی
«آیاوآی سیتی مال» (IOI City Mall) پس از افتتاح دومین فاز خود در سال 2022 به بزرگترین فروشگاه بزرگ مالزی و چهارمین فروشگاه بزرگ جهان تبدیل شد. این مرکز خرید بازتاب دهنده طبیعت استوایی و غنای فرهنگی مالزی است و امکاناتی مثل فضاهای سبز با استفاده از عناصر آبی، یک میدان اسکیت روی یخ، یک پارک سرپوشیده به نام «منطقه 21»، یک سینما با 13 پرده و شهربازی مفرحی به نام «آیاوآی سیتی فارم» را در کنار بیش از 650 فروشگاه خود در اختیار بازدیدکنندگان قرار می دهد. در بخش «آیاوآی اسپورتس سنتر» هم 15 زمین بدمینتون و دو زمین فوتسال موجود است. ترکیب ورزش، فرهنگ و سرگرمی در کنار گزینه های خرید متنوع آیاوآی سیتی مال را به فروشگاه بزرگ فوق العاده ای برای هر گروه سنی و سلیقه ای تبدیل می کند.
5. ساوت چاینا مال | سال افتتاح: 2005 | مساحت: 659 هزار و 611 متر مربع | مکان: دونگوان، چین
«ساوت چاینا مال» (South China Mall) در زمان افتتاح خود بزرگترین فروشگاه بزرگ جهان بود، اما در حال حاضر در جایگاه پنجم این فهرست قرار دارد. این مرکز خرید بخش هایی با تم شهرهای و منطقه های مختلف جهان مثل آمستردام، پاریس، رم، ونیز، مصر، کارائیب و کالیفرنیا در مقیاس مینیاتوری دارد. از سرگرمی های گوناگون ساوت چاینا مال مثل یک ترن هوایی، قایق سواری با گوندولا، یک پارک پستانداران دریایی و یک سینمای آیمکس هم نمی توان گذشت. این مرکز خرید با وجود جاه طلبی معمارانه، به دلیل شرایط اقتصادی نسبتا ضعیف مردم بومی شهر دونگوان چین نتوانسته تا به موقیت مورد انتظار سازندگانش برسد و به مدت 10 سال متروک بود. ساوت چاینا مال که به آن لقب «فروشگاه ارواح» (Ghost Mall) داده شده، در حال حاضر در وضعیت بهتری قرار دارد، اما هنوز هم بخش هایی زیادی از آن بدون استفاده باقی مانده اند.
6. اسام مال آسیا | سال افتتاح: 2006 | مساحت: 590 هزار و 299 متر مربع | مکان: مانیل، فیلیپین
بزرگ و محبوب ترین فروشگاه بزرگ فیلیپین «اسام مال آسیا» (SM Mall of Asia) نام دارد که متشکل از 4 منطقه بزرگ است. این مرکز خرید که در نزدیکی «خلیج مانیل» قرار دارد، چشم انداز خیره کننده ای را در اختیار بازدیدکنندگان قرار می دهد و دو مفهوم کاربردپذیری و زیبایی شناسی را با خوبی با یکدیگر ادغام کرده است. مال آسیا با بیش از 3500 فروشگاه، یک سینمای آیمکس، رستوران های باکیفیت، یک میدان اسکیت روی یخ، پنج هتل و «موزه گالئون» (Museo del Galeón) یک مقصد گردشگری چندمنظوره است. یک تراموا با ظرفیت 20 صندلی هم در اختیار بازدیدکنندگان مال آسیا قرار می گیرد که آن ها می توانند با استفاده از این تراموا در این فروشگاه بزرگ گشت بزنند.
7. گلدن ریسورسز مال | سال افتتاح: 2004 | مساحت: 557 هزار و 419 متر مربع | مکان: پکن، چین
«گلدن ریسورسز مال» (Golden Resources Mall) که به نام «مال بزرگ چین» معروف است، در شهر پکن قرار دارد. این فروشگاه نمونه اعلایی از مهندسی و مصرف گرایی است. مال بزرگ چین در مجموع 6 طبقه دارد و ارتفاع ورودی بزرگ آن 63 متر است. این مرکز خرید بسیار بزرگ خدمات گوناگونی مثل یک میدان اسکیت روی یخ، یک ناحیه پر از رستوران به اندازه دو زمین فوتبال، یک باشگاه ورزشی، یک مجتمع سینما و یک فواره موزیکال را در کنار بیش از 750 فروشگاه خود در اختیار بازدیدکنندگان قرار می دهد. معماری مدرن در ترکیب با نقش مایه های چینی گلدن ریسورسز مال بازتاب دهنده هویت بین المللی و میراث بومی آن است.
8. 1 اوتاما | سال افتتاح: 1995 | مساحت: 520 هزار متر مربع | مکان: سلانگور، مالزی
«1 اوتاما» (1 Utama) دومین فروشگاه بزرگ مالزی در این فهرست است و در شهرک «بندر اوتاما» (Bandar Utama) در ایالت «سلانگور» این کشور واقع می باشد. این مرکز خرید از زمان افتتاح خود در سال 1995 چندین بار گسترش پیدا کرده است. هر بخش خاص 1 اوتاما در یک منطقه متمایز قرار دارد که محبوب ترین آن ها خرید، سرگرمی و ورزش هستند. این فروشگاه بزرگ علاوه بر بیش از 750 فروشگاه خود، یک سالن سرپوشیده سنگنوردی، یک جنگل بارانی استوایی روی یک پشت بام، بزرگترین باغ روی پشت بام در جنوب شرق آسیا به نام «باغ مخفی» (Secret Garden)، چندین سالن سینما و یک بخش مخصوص کارائوکه را در خود جا داده. طراحی 1 اوتاما به نوعی انجام شده که نور طبیعی به مقدار زیادی وارد آن می شود و از این رو گشت و گذار در فضاهای بزرگ و باز آن تجربه لذت بخشی برای هر بازدیدکننده ای می تواند باشد.
9. وست ادمونتون مال | سال افتتاح: 1998 | مساحت: 492 هزار و 375 متر مربع | مکان: آلبرتا، کانادا

بزرگترین فروشگاه بزرگ در آمریکای شمالی در شهر ادمونتون ایالت آلبرتای کانادا واقع است. «وست ادمونتون مال» (West Edmonton Mall) که معماری استاندارد زمان ساختش را به نمایش می گذارد، توسط برادران ایرانی «قرمزیان» تاسیس شده و «موریس ساندرلند» (Maurice Sunderland) مسئول طراحی آن بود. پشت بام گنبد شیشه ای این مرکز خرید تماما از جنس فولاد است. وست ادمونتون مال طی 3 فاز ساخته شده بود و در حال حاضر شامل خرده فروشی ها، شهربازی «Galaxyland»، یک پارک آبی، یک میدان هاکی روی یخ به اندازه زمین های لیگ NHL، یک زمین گلف مینیاتوری و رستوران های زیادی می شود. این فروشگاه بزرگ همچنین مناطق تم داری دارد که در آن ها بازدیدکنندگان می توانند طبیعت و فرهنگ های متفاوت را تجربه کنند.
10. سنترال ورلد | سال افتتاح: 1989 | مساحت: 429 هزار و 500 متر مربع | مکان: بانکوک، تایلند
آخرین جایگاه این فهرست به «سنترال ورلد» (Central World) بانکوک تایلند اختصاص دارد. این فروشگاه بزرگ 7 طبقه در گذشته به دلیل آتش سوزی آسیب زیادی دیده بود و از آن زمان چند بار توسعه پیدا کرده تا به یکی از بزرگترین مراکز خرید جنوب آسیا و جهان تبدیل شود. هر طبقه این مجتمع تم مخصوصی دارد تا گشت و گذار برای بازدیدکنندگان در آن به کار راحتی تبدیل شود. این هاب فعالیت های اجتماعی و فرهنگی بیش از 500 فروشگاه و 100 رستوران دارد و از امکانات دیگر آن می توان به یک میدان اسکیت روی یخ، یک منطقه بازی کودکان و یک مرکز یادگیری اشاره کرد. نمای شیشه ای سنترال ورلد متشکل از صفحه های نمایش LED بزرگ به طول تقریبا 180 متر است. این صفحه ها برنامه هایی مثل کارتون و فیلم را پخش می کنند. یکی دیگر از ویژگی های بارز این فروشگاه بزرگ، پل آسمانی آن است که آن را به ساختمان های اطراف وصل می کند.