در واپسین روزهای سال 2019 مذاکره کنندگان ارشد آمریکا و چین پس از ماهها رفت وآمد و مذاکره به یک توافق تجاری دست یافتند تا به جنگ تعرفه ای مخربی که از اوایل سال 2018 شروع شده بود، خاتمه دهند.

فاز اول توافق تجاری بین آمریکا و چین در حالی قرار است روز چهارشنبه 15 ژانویه (25 دی) در مراسمی با حضور سران دو کشور در کاخ سفید به امضا برسد که همچنان بعضی کارشناسان اقتصادی به آینده این توافق بدبین هستند. پروفسور جانت یلن از اقتصاددان عضو اندیشکده بروکینگز و رئیس سابق فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) یکی از سرشناس ترین اقتصاددانانی است که توافق تجاری بین آمریکا و چین را خاتمهی بر جنگ تجاری بین این دو کشور نمی دانند.

رئیس سابق فدرال رزرو معتقد است که جنگ تجاری بین آمریکا و چین همچنان فاصله بسیار زیادی با نقطه خاتمه دارد و اختلافات حل نشده بین دو کشور بر سر مسائل مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات می تواند به دودستگی در دنیا و کاهش سرعت توسعه هوش مصنوعی و فناوری های نسل پنجم تلفن همراه گردد. پروفسور یلن در سخنرانی روز دوشنبه خود در مجمع اقتصادی آسیا در هنگ کنگ هشدار داد فاز اول توافق تجاری بین واشنگتن و پکن که قرار است این هفته رسماً به امضای طرفین برسد، نه تنها تعرفه های آمریکا بر چندصد میلیارد دلار از کالاهای چینی را برطرف نخواهد نمود، بلکه خطر درگیری دو کشور بر سر فناوری های نوظهور را نیز از بین نخواهد برد.

دونالد ترامپ چند روز پیش طی پیامی در حساب کاربری رسمی خود در توئیتر گفت که فاز اول توافق تجاری بین آمریکا و چین روز چهارشنبه 15 ژانویه نهایی خواهد شد. چین مذاکره نماینده ارشد تجاری خود را برای شرکت در مراسم امضای توافق که در کاخ سفید برگزار خواهد شد، به آمریکا اعزام خواهد نمود. به موجب این توافق، آمریکا تعرفه های اضافه ای که از ماه سپتامبر (شهریورماه) بر 150 میلیارد دلار از کالاهای چینی وضع نموده بود را لغو می نماید، اما تعرفه هایی که قبلاً از طرف دولت آمریکا بر کالاهای چینی وضع شده بودند همچنان به قوت خود باقی خواهند ماند.

پروفسور جانت یلن در سخنرانی خود در هنگ کنگ تأکید کرد: اگرچه پس از دستیابی به این توافق، تنش ها بین آمریکا و چین کاهش یافته است، اما هنوز هم اغلب کالاهای چینی در معرض تعرفه های بسیار بالا از سوی دولت آمریکا هستند و ما شاهد عقب نشینی قابل توجهی در این زمینه نبوده ایم.

به موجب فاز اول توافق تجاری آمریکا و چین، تعرفه های 25 درصدی دولت آمریکا بر 370 میلیارد دلار از کالاهای چینی کماکان برقرار خواهد ماند. این رقم معادل دوسوم کل صادرات چین به آمریکاست. رئیس سابق فدرال رزرو در این خصوص نیز به حاضران در مجمع اقتصادی آسیا گفت: اثرات فاز اول توافق تجاری، برای خانوارهای آمریکایی چندان محسوس نخواهد بود و شرکت های خارجی که می خواهند در چین به فعالیت اقتصادی بپردازند همچنان برای سرمایه گذاری و اتخاذ تصمیمات مرتبط با زنجیره تأمین، با نااطمینانی دست وپنجه نرم خواهند کرد. علاوه بر این، مسائل سختتر و دردسرآفرین دیگری نیز به تدریج ظاهر خواهند شد.

یارانه هایی که دولت چین به شرکت های دولتی این کشور پرداخت می نماید و رقابت سخت آمریکا و چین در حوزه هوش مصنوعی، شبکه های نسل پنجم تلفن همراه و سایر فناوری هایی که به نوعی با امنیت ملی ارتباط دارند، از جمله مسائلی هستند که به گفته پروفسور جانت یلن هنوز بین دو کشور حل وفصل نشده اند.

این اقتصاددان کهنه کار آمریکایی که ریاست شورای مشاوران اقتصادی دولت آمریکا (در زمان ریاست جمهوری بیل کلینتون) را نیز در کارنامه دارد، درباره مسائل حل نشده بین آمریکا و چین در حوزه فناوری توضیح داد: حل وفصل این مسائل بسیار سخت خواهد بود و تنش بین آمریکا و چین در این زمینه پیامدهای بسیار سنگینی برای اقتصاد دنیای خواهد داشت. فناوری هایی که در یک کشور توسعه پیدا می نمایند باید بتوانند در سایر نقاط جان نیز مورد استفاده قرار گیرند و مبنایی برای پیشرفت و نوآوری در حوزه فناوری های جدید باشند. از بین رفتن هم افزایی بین کشورها برای توسعه فناوری های جدید، یک اتفاق بسیار ناخوشایند است و من امیدوارم که کار ما به آنجا نرسد.

آمریکا و چین مدتی است که بر سر شرکت هوآوی که از غول های فناوری دنیا است و شرکتی پیشرو در زمینه فراوری تجهیزات مخابراتی مورد احتیاج برای ساخت شبکه های نسل پنجم تلفن همراه محسوب می گردد، با یکدیگر اختلافات جدی دارند.

به گفته پروفسور جانت یلن، اگر دو ابرقدرت اقتصادی دنیا نتوانند در این زمینه به توافق برسند، فرایند تجاری سازی فناوری های جدید پیچیده خواهد شد سرعت پیشرفت این فناوری ها در دنیا کاهش خواهد یافت.